De kasten voor de lagere school van Biron-Bobo
Woensdag is het dan zover. Vandaag zal ik een aantal optredens van het cultureel gezelschap van Goni te zien krijgen. Ik ben benieuwd. Vol verwachting doe ik voor de zoveelste keer de nog altijd verschrikkelijke hobbelweg tussen Nouna en Goni. In Goni aangekomen rijd ik zoals gewoonlijk eerst langs (de woning van) Basil, een goede vriend van abbé Bernard. Basil vergezelt mij naar de open plaats midden in het dorp en vlakbij de markt waar de optredens zullen plaatsvinden. Er heeft zich al een eerste cirkel van nieuwsgierige toeschouwers gevormd. Ik krijg een zitplaats in de schaduw, maar sta alweer gauw recht om foto’s te trekken.
De lingo-dans: de dansers maken verschillende toeren rond de grillots (rechts)
Tijdens de lingo-dans zwaaien de dansers met hun stokken en rinkelen de belletjes die rond hun kuiten gebonden zijn.
Na een introductie met een rondedans van de lokale jeugd kan het echte spektakel beginnen! Een twaalftal mannen in outfit betreedt de arena voor de lingo-dans. Ze worden begeleid door de grillots die op hun trommels spelen. Als een wervelwind maken de dansers verschillende toeren rond de grillots die in het midden hebben postgevat. Elke danser heeft een soort van rok aan, heeft belletjes rond de kuiten gebonden en heeft in elke hand een stok om mee te zwaaien. Drie mannen hebben ook een hoofddeksel op, speciaal voor de lingo-dans. Normaal heeft dit hoofddeksel een zwarte kleur. Twee van de hoofddeksels zijn echter pas gemaakt en zullen binnenkort gekleurd worden. De dansers verdelen hun energie door af en toe een pauze in te lassen. Tijdens deze pauze blijven hun benen gestrekt en steunen ze met hun handen op hun knieën. Vervolgens gaat het weer in volle vaart verder voor een nieuwe ronde. Het stof waait dan ook hoog op.
Even uitblazen: de dansers steunen met hun handen op hun knieën.
De uitrusting van een lingo-danser: het hoofddeksel (dit moet nog wel zwart gekleurd worden), de rok, de stokken en de belletjes rond de kuiten
Na de lingo-dans krijgt de jeugd weer een kans om het beste van zichzelf te geven. Daarna volgt een nieuwe dans met een achttal lingo-dansers en eenzelfde aantal meisjes, allen in een outfit die speciaal nieuw gemaakt is. De outfit is roze van kleur, of dit ook een bepaalde betekenis heeft, is mij voorlopig een raadsel. Tijdens de voorstelling bedenk ik mij nog wat voor een ongelooflijke gelukzak ik eigenlijk wel ben. Wie had dat durven denken, toen ik een aantal jaar geleden nog een cursus antropologie zat te blokken, dat ik nu getuige zou zijn van eeuwenoude traditionele dansen in een dorp midden in de West-Afrikaanse brousse?
Dansende jeugd van Goni
Dansen in het roos!
Eenmaal de dansen afgelopen, is het tijd voor het theater. Het cultureel gezelschap heeft een stuk voorbereid waarin drie jonge mannen strijden om de hand van een meisje. Van de exacte moraal van het verhaal ben ik niet helemaal zeker, maar volgens mij komt het erop neer dat het uiteindelijk de liefste jongen is die het hart van het meisje zal veroveren. Immers, twee van de drie jongens doen beroep op de magische kunsten van een maraboe, een islamitische ‘waarzegger’, om hun slag thuis te halen. De maraboe geeft hen een blauwe armband die hen extra kracht moet geven in de strijd. De figuur van de maraboe wordt hierbij stevig gepersifleerd en de toeschouwers amuseren zich kostelijk.
De marabou en de oude man met zijn dochters
De marabou geeft de jonge man een blauwe armband die hem kracht zal geven.
Daarna volgen er twee duels tussen de jonge mannen en natuurlijk moeten de gasten die bij de maraboe zijn langs geweest, het onderspit delven. Op het einde krijgt de maraboe er dan ook nog stevig van langs, wat het publiek wel kan smaken. In ieder geval is er op het vlak van dans en theater heel wat talent in Goni aanwezig!
De strijd kan beginnen
Tijdens het gevecht
Op het einde krijgt de marabou ervan langs.
Het weekend breng ik door in Djibasso. Zaterdag vindt immers de plechtige opening plaats van de lagere school van Paranzo. Deze lagere school heeft Afrant kunnen bouwen dankzij de gift van een gulle schenker. Ondanks het feit dat de bouw van de school heel wat voeten in de aarde heeft gehad, is ze nu heel mooi afgewerkt. Djibasso ligt op zo’n 65 km ten noordoosten van Nouna. Ik vertrek dan ook reeds vrijdagnamiddag en overnacht in de parochie van Djibasso. Ik word er hartelijk ontvangen door de twee priesters René en Annani en hun stagiair Blaise.
Zaterdag is het vroeg opstaan, want de mis in Paranzo is gepland om 8u00, waarna om 9u00 de plechtige opening zal volgen in het bijzijn van de prefect van Djibasso. Dat betekent dus om 6u30 vertrekken. Paranzo is een dorp in de heuvels op zo’n 9 km ten noorden van Djibasso. De weg van Djibasso naar Paranzo, bezaaid met mul zand en grote stenen, is op zich al een hele uitdaging (zie een vorig artikel in de maand september). Priester Annani en ikzelf trekken vol goede moed op pad. Tot mijn grote verbazing ligt de weg naar Paranzo er nu veel beter bij dan in het regenseizoen. Op bepaalde plaatsen heeft men de gaten tussen de stenen opgevuld met zand. Voor de carrosserie van mijn brommer alleszins een hele opluchting.
De lagere school van Paranzo
Goed op tijd in Paranzo aangekomen vernemen we van de catechist Paul Kienou dat de mis in openlucht bij de school zal plaatsvinden. Er is echter nog niets voorbereid. Uit mijn ervaring weet ik dat je in een dorp een bijeenkomst best niet al te vroeg organiseert, want dan komt er toch geen kat op tijd opdagen. Nochtans was het de catechist zelf die op dit vroege uur had aangedrongen. Priester Annani en ik trekken dan maar al zelf naar de school. Het eindresultaat is heel fraai. Ondertussen brengt Paul Kienou een hangar in orde voor de mis.
Misviering voor de school
Het kinderkoor van Paranzo
Uiteindelijk kunnen we om 9u30 beginnen. Hier in Paranzo blijkt alles met wat vertraging te verlopen. Op het einde van de mis wordt de school door priester Annani ingezegend. Voor de leerlingen heb ik nog petjes meegenomen en naar goede gewoonte worden die ook ineens mee gezegend. Deze petjes heb ik kunnen inzamelen dankzij de vrijgevigheid van de inwoners van Zurenborg, mijn geliefde buurt in Antwerpen. Dank hiervoor aan alle Zurenborgers! Na de mis is het even wachten, maar al gauw arriveert de officiële delegatie. Deze delegatie bestaat uit de prefect van Djibasso, een vertegenwoordiger van de burgemeester van Djibasso en de inspecteur van het lager onderwijs. Ze worden begeleid door twee politiemannen. Nu kan de echte officiële ceremonie starten.
De school wordt ingezegend door priester Annani.
De petjes voor de leerlingen te Paranzo
De officiële delegatie (van links naar rechts): de inspecteur, de vertegenwoordiger van de burgemeester van Djibasso, de prefect van het departement Djibasso.
Gelukkig heeft de prefect iemand meegebracht die de ceremonie in goede banen zal leiden. Ondertussen is ook de lokale bevolking toegestroomd. Alle genodigden nemen plaats onder een boom nabij de school, waarna de officiële toespraken kunnen beginnen. Ook ik mag als vertegenwoordiger van Afrant mijn zegje doen. Ik vraag in mijn toespraak de prefect expliciet om hulp om de ouders te sensibiliseren om hun kinderen naar school te sturen. Dat blijkt vaak immers nog een probleem. De school is er wel, maar de ouders zijn niet overtuigd van het nut ervan. Een kind naar school sturen kost natuurlijk geld. Bovendien moet een kind beschikken over een geboorteakte, wil het op het einde van het zesde studiejaar mee kunnen doen aan de examens voor het behalen van het diploma van lager onderwijs. Een aangifte van geboorte wordt echter nog vaak aanzien als een onnodige en te dure uitgave. In Paranzo beschikt slechts één van de zestig leerlingen over een geboorteakte. Na de toespraken wordt de school dan plechtig geopend en ik heb de eer om mee het lint door te knippen. Een kleine stap in de ontwikkeling van Burkina Faso is wederom gezet.
In naam van Afrant spreek ik de officiële delegatie en de bevolking toe.
Het lint wordt doorgeknipt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten