Het vormingscentrum Badenya te Nouna
Na mijn laatste les Engels van het tweede trimester snel ik op vrijdag 14 maart rond 11u00 naar het vormingscentrum om de mensen van Goni te ontvangen. Heel de groep heeft het 22-km-lange-traject tussen Goni en Nouna per fiets afgelegd. De groep bestaat in totaal uit 30 man en bevat drie subgroepen, nl. een dansgroep, een theatergroep en de groep van grillots (= de muzikanten) die vijf man sterk is. Hoewel de groep voornamelijk uit mannen bestaat, is de aanwezigheid van tien meisjes met een leeftijd van rond de 15 jaar oud, toch opvallend. Deze meisjes zullen zowel dansen als theater spelen.
Na de middagmaaltijd en een welverdiende siësta is het om 15u00 dan tijd voor de generale repetitie voor het optreden van ’s avonds. Aangezien er op het feest van St. Joseph nog andere groepen optreden, is het uiterst belangrijk dat we ons beperken tot maximum 15 minuten dans. Vooral de grillots hebben het hier moeilijk mee. Zij zijn het gewoon om uren en uren aan een stuk door te spelen. Nu mogen ze maar een kwartiertje spelen om vier dansen te begeleiden en moeten ze na elke dans onmiddellijk stoppen om met het thema van de volgende dans te beginnen. Niet gemakkelijk! Tijdens de repetitie merk ik dat er toch nog wel wat fouten in zitten. Ik heb de indruk dat er eerder wat ongestructureerd in het wilde weg gedanst wordt. Dit is zeker iets waaraan nog gewerkt moet worden: structuur en orde in de uitvoering en vervolgens het voortdurend en keer op keer oefenen tot het helemaal goed zit.
Arsène spreekt de dansers toe voor de repetitie.
Ook de grillots zijn van de partij.
’s Avonds is het dan zover. Om 19u30 wordt de groep van Goni met de peugeot 504 pick-up van de parochie (zie een vorig artikel), in het vormingscentrum opgehaald om hen naar het podium naast de kathedraal te brengen. Daar aangekomen verneem ik dat we als vierde groep optreden. Het optreden zelf verloopt redelijk goed. De 15-minuten-limiet wordt alleszins gerespecteerd. Natuurlijk wordt er niet helemaal foutloos gedanst en wordt de ruimte op het podium niet optimaal ingenomen. Ook de grillots spelen er wel eens naast. Toch is het een leuke bedoening en vooral een leerrijke ervaring. Na nog een snelle hap na het optreden downtown Nouna keren we terug naar het vormingscentrum.
Tijdens de repetitie op vrijdag
Op zaterdag kan dan de eigenlijke vorming beginnen. Wanneer ik ’s morgens in het centrum aankom, verneem ik dat de animator nog niet gearriveerd is. Dat is wel even slikken. Dit betekent dat ik de groep zelf even zal moeten bezighouden. Na een korte inleiding vraag ik aan de verantwoordelijke Arsène of de groepsleden elkaars namen eigenlijk wel goed kennen, aangezien het toch om drie subgroepen gaat. Hoewel men ervan uitgaat dat iedereen in de groep iedereen bij naam kent, blijkt een eerste naamspelletje toch niet evident. Dit echter misschien niet zozeer omdat men elkaars naam niet kent, maar omdat men het (toch eerder eenvoudige) principe van het spel niet schijnt te kunnen vatten.
Vervolgens gaan we naar buiten om onze spieren even op te warmen. We spelen de volgende klassieker. Iedereen zit op een stoel in een kring. Eén persoon loopt met een zakdoek, in dit geval een muts, rond de kring en houdt plots halt tussen twee mensen uit de kring. Deze twee mensen moeten nu als de bliksem opstaan en zo snel mogelijk in tegenovergestelde richting rond de kring lopen om de zakdoek te pakken die de eerste persoon klaar houdt. Het spel geeft zoals altijd aanleiding tot groot jolijt!
Lopen om als eerste de muts te hebben
Die muts is binnen!
En spurten maar!
Het blijkt een goede opwarmer te zijn voor een derde ‘vertrouwen’-spel. Hierbij wordt de groep in vier kleinere groepen verdeeld en krijgen alle leden van elke groep om beurt een blinddoek om. De bedoeling van het spel is dat de persoon met de blinddoek werkelijk van de ene groep naar de andere loopt en erop vertrouwt dat de leden van de andere groep hem zachtjes tot stilstand zullen brengen. Ook hier blijkt het principe niet altijd even goed begrepen, wat soms tot hilarische toestanden leidt. Sommigen geven een uitstekende imitatie van een blinde dronkenlap weg!
De eerste kandidaten worden geblinddoekt.
Ze zijn klaar voor hun blinde overtocht.
Charlotte wordt aan de andere kant goed opgevangen.
Arsène geeft Mounbouni het teken dat hij mag vertrekken.
Tenslotte vraag ik aan de mensen om in kleine groepjes al eens na te denken over mogelijke onderwerpen voor de sketches die we later in elkaar gaan steken. Ondertussen hoop ik maar dat de animator snel zal arriveren. Er zijn immers maar weinig deelnemers die Frans verstaan en alles wat ik zeg, moet dan ook door Arsène in het Djoela vertaald worden, met de nodige interpretatieproblemen. Ziedaar dan ook het voordeel van een animator die zich rechtstreeks tot de deelnemers in hun eigen taal kan wenden.
's Middags wordt er goed gegeten.
In Goni zijn het niet de mannen die de afwas doen.
Na het middageten belt abbé Pierre me op met het goede nieuws dat niet één, maar wel twee animatoren in het busstation gearriveerd zijn. Ze heten Draman en Koro en zijn verbonden aan het theatergezelschap TRAS théatre in Bobo Dioulasso. Beiden spreken vlot Djoela. Tijdens de namiddagsessie bespreken we eerst in groep welke inhoud we juist aan de vorming willen geven. Draman en Koro benadrukken dat je als acteur niet zomaar op de scène kan stappen en beginnen spelen, maar dat hier lichamelijke (ontspannings-) oefeningen aan vooraf gaan, nl. een zgn. lichamelijke training. Daarnaast zullen we een kort theaterstukje voorbereiden waarvan het onderwerp werd gesuggereerd door abbé Pierre, nl. het onderwijs voor jonge meisjes. Aangezien Draman en Koro voornamelijk onderlegd zijn op theatergebied, zullen, wat het dansen betreft, niet zozeer nieuwe bewegingen aangeleerd worden, maar zullen de gekende bewegingen gebruikt worden voor een nieuwe choreografie.
Draman doet voor hoe je je spieren losgooit.
Tijdens de theaterrepetities blijkt al snel dat het de deelnemers aan elke notie van theater ontbreekt. Eenvoudige dingen zoals ‘met een luide stem spreken’ of ‘je naar het publiek richten, terwijl je speelt’, zijn onbekend. Dit komt dan ook naar voren in de evaluatiegesprekken aan het begin en op het einde van elke sessie: voor de deelnemers is deze vorming de eerste keer dat theater op een dergelijke manier aan hen wordt voorgesteld.
Vader zegt tegen moeder dat hun dochter niet naar school gaat.
Het theaterstukje dat wordt voorbereid, gaat dus over het onderwijs voor jonge meisjes. Al te vaak nog vinden ouders in de dorpen het niet noodzakelijk om (ook) hun dochters naar school te sturen. Wie gaat er dan immers helpen in het huishouden? In de openingsscène worden de oude chef van een dorp en de directeur van de plaatselijke lagere school opgevoerd op de dag dat de inschrijvingen voor het nieuwe schooljaar plaatsvinden. Nu is er een koppel met slechts één dochter en de vader beslist om haar niet naar school te sturen. Op een zekere dag ontvangt de vader een brief, maar wie gaat deze brief nu lezen? Hij gaat met de brief naar zijn vrouw en dwingt zijn vrouw om deze brief te lezen. Zijn vrouw dient hem echter van antwoord: hoe moet ik nu in Gods naam die brief lezen, ik ben toch nooit naar school geweest en bovendien heb jij beslist om onze dochter niet naar school te sturen. Hierop ontstaat een huishoudelijke twist over wie al dan niet schuld heeft aan het feit dat de dochter niet naar school gaat. Uiteindelijk komt het geschil voor de dorpsraad en wordt de zaak op een vreedzame manier uitgeklaard.
...maar dan arriveert de brief...
...en de huishoudelijke twist volgt.
Wat het dansen betreft, is de coördinatie tussen muzikanten en dansers van groot belang. De djembé-speler Aruna speelt hierbij een belangrijke rol. Hij is als het ware de verbindingsman tussen de dansers en de muzikanten. Aruna blijkt over een stel gouden handen te beschikken. De muziek klinkt zo aanstekelijk dat ook ik moeite heb om mijn benen en kont stil te houden.
Draman en Koro geven aanwijzingen tijdens de dansrepetitie.
Aruna de djembé-speler
Hoewel de deelnemers aanvankelijk goed meewerken, klagen Draman en Koro er naar het einde toe over dat de dansrepetities meer en meer wanordelijk en chaotisch verlopen. Ook luisteren de dansers te weinig naar hun raadgevingen. Inderdaad verlaten de dansers al te gemakkelijk zonder toestemming hun plaats in de choreografie en wanen verschillende mensen uit het publiek zich animator door openlijk hun mening en aanwijzingen te geven. Zelfs nadat Draman en Koro er in de evaluatiegesprekken verschillende keren op gehamerd hebben, verandert dit gedrag niet. Het is natuurlijk zo dat slechts enkelen uit deze groep naar school zijn geweest en dat dus het merendeel een systematische schoolsituatie waarbij één persoon iets aan een groep van mensen uitlegt en deze mensen daarbij luisteren en hun mond houden, niet gewoon is. Een gebrek aan een dergelijke leersituatie verander je niet van vandaag op morgen.
De meisjes klappen in hun handen.
Binnen een paar tellen wordt er afgeslagen.
In de loop van de vorming komt abbé Bernard de mensen van zijn geboortedorp groeten. Hij merkt op dat het wel gepast zou zijn als de groep haar vorming zou kunnen beëindigen met een presentatie van datgene wat zij tijdens de vorming geleerd hebben. Dit is inderdaad geen slecht idee, de vraag is alleen waar. Er moet én voldoende plaats zijn om te dansen én een publiek aanwezig zijn. Al gauw blijkt dat de enige locatie waar er voldoende plaats is voor onze dansers, het sportpleintje is voor de bibliotheek in het centrum van Nouna. Plots is er weer heel wat werk aan de winkel, nl. de toestemming van de gemeente verkrijgen om op het pleintje te mogen optreden, de bevolking van Nouna verwittigen dat er een optreden zal plaatsvinden, ergens een decor en geluidsinstallatie zien te versieren, een presentator vinden…
Gelukkig ken ik de verantwoordelijke van de bibliotheek, Nicolas. Deze weet mij te vertellen dat een aanvraag voor toestemming normaal 72 uur op voorhand bij de gemeente moet ingediend worden. Hoewel deze limiet al ruim overschreden is, is hij ervan overtuigd dat dit, dankzij zijn connecties op het gemeentehuis, wel in orde zal komen. Na mijn bezoek aan het gemeentehuis haast ik mij dan naar de plaatselijke radiozender ‘Kossi Kibaru’ (= de nieuwtjes van de provincie Kossi) om het optreden te laten aankondigen. Tenslotte kan ik het decor van een plaatselijke toneelgroep huren en stelt de Aumônerie haar geluidsinstallatie ter beschikking. Met de hulp van de goden zal het optreden nu wel degelijk plaatsvinden.
Op woensdag 19 maart kan ik in de voormiddag de toestemming om in de namiddag op het sportpleintje op te treden, gaan afhalen. Oorspronkelijk is de voorstelling gepland om 16u00, maar een speling van het lot zorgt ervoor dat we pas om 17u00 met de opstelling van het decor en de geluidsinstallatie klaar zijn om te beginnen spelen. En maar goed ook, want voor 17u00 komt er omwille van de felle zon toch geen kat opdagen. Draman doet de presentatie en het publiek is goed opgekomen. Voor het optreden geef ik aan het publiek nog een woordje uitleg waarom juist deze voorstelling, waarna het spektakel kan beginnen.
In een eerste deel presenteren de mannen nog eens hun ‘danse lingo’. Vervolgens volgt dan in een tweede deel het theaterstukje en de voorstelling wordt afgesloten met de ingeoefende choreografie. Het publiek reageert enthousiast en ik mag vele positieve reacties ontvangen. Dit was inderdaad de ideale manier om de vorming af te sluiten.
De mannen beginnen het optreden met de 'danse lingo'.
De oude chef en de schooldirecteur op het plein
De oude chef spreekt zijn vrouw vermanend toe.
Mounbouni legt aan Mathieu uit waarom hij zijn dochter naar school moet sturen.
Moeder zegt tegen haar dochter dat zij niet naar school gaat.
Vader verdedigt zijn standpunt voor de dorpsraad.
De schooldirecteur spreekt de dorpsraad toe.
Donderdagmorgen vertrekt de groep terug naar Goni. Voor het vertrek neem ik eerst nog wat groepsfoto’s. De verantwoordelijke Arsène verzekert me dat iedereen heel tevreden is over het verloop van de vorming. Zelf hoop ik dat de culturele vereniging van Goni met deze vorming nu gelanceerd is om zelf heel wat activiteiten te ondernemen. In ieder geval heeft er zich een hechtere groep gevormd en zijn de basisprincipes van het theater bijgebracht. Zelf heb ik een manier ontdekt om in de dorpen aan sensibilisering te doen. Ik ben ervan overtuigd dat met behulp van dergelijke eenvoudige theaterstukjes men perfect een bepaalde boodschap kan overbrengen.
De troupe van Goni
The beauties and the beast
Het vertrek naar Goni
Geen opmerkingen:
Een reactie posten